Ngày 20.11 vừa qua, Khoa Quốc tế học Trường Đại học Hà Nội đã tổ chức Hội thảo với chủ đề “Người bản địa trong thời đại Toàn cầu hoá”, là một chuyên đề trong môn học Nhân học văn hoá do cô Quách Ngọc Lan giảng dạy.
Bà Leigh McCumber, Tham tán Chính trị và Quan hệ Công chúng, Đại sứ quán Canada tại Việt Nam đã tham dự với vai trò là khách mời đặc biệt. Bà đã chia sẻ với sinh viên Khoa Quốc tế học về những vấn đề của Người bản địa Canada và những chính sách phát triển nhằm bảo đảm cuộc sống của người bản địa trong quá trình công nghiệp hoá và toàn cầu hoá.
Bà Leigh chia sẻ: Tại Canada có ba nhóm người bản địa chính được biết đến là First Nations, Metis và Inuit. Họ đã ở vùng đất Canada trước khi người da trắng nhập cư đến đây. Phần lớn những người bản địa sống trong cộng đồng riêng của họ, thường ở những nơi cách xa các khu đô thị. Do vậy, trong tiến trình phát triển tự nhiên của xã hội, họ gặp nhiều khó khăn, trong đó có quyền sở hữu đất đai bị xâm phạm, trẻ em khó tiếp cận giáo dục, thậm chí trẻ em bản địa từng bị đưa về các trường học nội trú, tách biệt khỏi gia đình của mình. Trong quá khứ, một số cuộc đàn áp người bản địa đã diễn ra, bởi vậy các quyền chính trị của người dân bản địa không được bảo đảm.
Tuy vậy, đến thế kỷ 20, chính phủ Canada đã nhận ra nhu cầu cấp thiết phải thay đổi mối quan hệ với người bản địa, vì vậy thúc đẩy thay đổi chính sách, tăng cường bảo đảm các quyền của người bản địa. Một uỷ ban mới được thành lập được gọi là Truth and Reconcilation, nhằm hàn gắn hoà giải và bảo vệ người bản địa tại Canada.
Năm 2007, lần đầu tiên Liên Hợp quốc đề xuất Tuyên bố của Liên Hợp Quốc về quyền của người bản địa. Ban đầu Canada từ chối tham gia nhưng sau đó Canada đã tham gia thúc đẩy cam kết bảo đảm quyền của người bản địa và đưa vào bộ luật của Canada. Đây là một bước tiến quan trọng trong việc bảo đảm quyền con người nói chung và quyền của người bản địa nói riêng.
Tại Việt Nam, Canada đã và đang thực hiện chương trình phát triển CLFI, hỗ trợ các dự án nhỏ nhưng tạo ra các ảnh hưởng lớn, theo các chủ đề trọng tâm của Bộ các Vấn đề Toàn cầu Canada. Chương trình CFLI hỗ trợ trực tiếp các dự án được đề xuất bởi các đối tác địa phương. Một số dự án tiêu biểu gồm:
CFLI tại Trà Vinh: Xây dựng khả năng chống chịu với biến đổi khí hậu. Tập huấn cho nông dân cộng đồng người Khmer. CFLI tại các vùng núi phía bắc Việt Nam: Thúc đẩy bình đẳng giới và trao quyền cho phụ nữ: Dự án “Trao quyền cho phụ nữ và phòng chống bạo lực đối với phụ nữ dân tộc thiểu số bằng cách thay đổi hành vi và trao quyền kinh tế.”, Xoá bỏ hôn nhân trẻ em và hôn nhân cưỡng ép. Và các dự án tăng cường điều kiện kinh tế xã hội khác.
Tại hội thảo, nhóm Sinh viên Khoa Quốc tế học gồm Đỗ Bích Linh, Lê Thị Linh, Nguyễn Thị Minh Phương, Lê Thị Thu Uyên và Phạm Hải Nam cũng có bài trình bày về Các vấn đề trong Giáo dục đối với dân tộc thiểu số tại Việt Nam. Bà Leigh McCumber đánh giá đây là một bài trình bày toàn diện giúp bà hiểu rõ hơn về các vấn đề trong giáo dục của người dân tộc thiểu số tại Việt Nam. Đây cũng là một vấn đề quan trọng cần được nghiên cứu kĩ lưỡng và cải thiện tại tất cả các nước trong đó có Canada và Việt Nam.
Các bạn sinh viên cũng đặt rất nhiều câu hỏi về các vấn đề phát triển khác đối với người bản địa Canada, trong đó có nhiều câu hỏi về cân bằng giữa tăng cường sinh kế và bảo vệ môi trường, du lịch bền vững, bảo tồn văn hoá bản địa,…
Đây là lần thứ tư Khoa Quốc tế học kết hợp với Đại sứ quán Canada tổ chức Hội thảo chuyên đề, nhằm nâng cao nhận thức của sinh viên về các vấn đề toàn cầu và trao đổi chính sách dưới nhiều góc nhìn khác nhau. Khoa Quốc tế học hi vọng sẽ tiếp tục được đón các vị khách mời đặc biệt từ Đại sứ quán Canada trong những hội thảo chuyên đề và hoạt động giao lưu với sinh viên trong các kỳ học tiếp theo.
